M'ïxäwyä'ämpy yï ta tuu'un (23 tuki'iyï)

olla de barro con mecate

Ja pijyty nukï tsuj ja t'ejxtï, ku ja xËëw ja pyatsyïtï puts pijy ja xyëëw.

Xaamkëjxp ja myääy

Ja yä'ätpë tunk yïk tuny ku ja nejpën nyäxwä'äny.

käjp xëëw

Et näjxwii'nyït

El caldo mixe y el machucado son comidas rituales en la región

Kipy xoj të tsiunk pääty
Jats të yïk tsajtsëyë...
Nayëte'en të yïk nëjä'äy.
Tunk pätp yë oyëmä
Namay jë jääy yï tik ëyëtë jats tik tuntë ku jë xëëw uk jë jotmay tsiunyë.

Ja jääy të tik ëyëtë ja marmot mëët jë kapy jats tet xoxtë mëët jë wet.
Ja yë tsiuny ku jë xëëw tsyontä'äky..
Natsianëjaanëtëp yë jats t'mëatstë

Oy yë nik nëëtsëm nëjëty jats yïk pëtä'äky jë pä'äk
Nayë oyëp nik këë'ëm jats ntamo'tsa'am
Namay jë jääy yï tikëyëtë.